Mức giảm trừ gia cảnh quá lạc hậu, đại biểu Quốc hội kiến nghị sửa luật ngay

 Sáng 29/5, tại Nhà Quốc hội, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024.

Thể hiện sự đánh giá rất cao Chính phủ trong việc điều hành kinh tế - xã hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, bày tỏ quan tâm cho ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng với thực tế cuộc sống. 

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy phản ánh, cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu đồng/người/tháng là quá lạc hậu, cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, không nên chờ đến hai năm nữa - năm 2026 - mới xem xét sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân như đã đề xuất.

Đại biểu đoàn Bắc Kạn đưa ra 4 lý do cần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh nộp thuế.

Thứ nhất, mức giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng thực sự không còn phù hợp đời sống hiện nay, nhất là ở các thành phố lớn, đang gây thiệt thòi cho người nộp thuế. Mức giảm trừ này được duy trì từ năm 2020, trong khi những năm vừa qua, rất nhiều hàng hóa, dịch vụ thiết yếu tăng, thậm chí có những mặt hàng tăng nhanh hơn cả tăng thu nhập. Theo số liệu của Cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27% và đặc biệt là giá xăng tăng 105%... Nhiều cử tri chia sẻ, nếu gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, thì riêng tiền lương trả cho người trông trẻ không dưới 5 triệu đồng/tháng. Nếu gia đình có con đi học thì chi phí học hành chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu, nếu có cha mẹ già thì không chỉ là chi phí sinh hoạt, mà còn chi phí thuốc men... Do đó, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng thực tế mức chi tiêu cơ bản của các gia đình.

“Nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân như đề xuất thì sẽ rất nhiều người dân ở trong cảnh "thắt lưng, buộc bụng" nhưng thuộc diện đóng thuế thu nhập cá nhân”, đại biểu nêu rõ.

Thứ hai, đại biểu Nguyễn Thị Thủy chỉ ra sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, thì khi chỉ số giá tiêu dùng CPI biến động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét mức giảm trừ gia cảnh. Tháng 3 vừa qua, đại diện Bộ Tài chính chưa biết, chưa đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, vì sự biến động CPI chưa đến 20%.

Đại biểu phản ánh: Nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành lấy tiêu chí là biến động CPI 20%, tức là phải dựa trên rổ hàng hóa 720 mặt hàng là bất hợp lý, trong khi đó các mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân chỉ khoảng trên 20%, nhưng phải chờ tính mức giá trung bình của 720 mặt hàng sẽ rất lâu, thậm chí phải 6 - 7 năm. Thời gian này là quá dài, không phản ánh được biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình, gây thiệt thòi cho người dân.

Thứ ba, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phù hợp với quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như Việt Nam. Phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu, ví dụ thu nhập 10 triệu đồng/tháng thì chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu phải chiếm 70%. Theo khảo sát của Trường Đại học Kinh tế quốc dân, với các quốc gia có thu nh???p cao, ví dụ khoảng 100 triệu đồng/tháng, thì mức chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu cũng chỉ chiếm 30%. Do đó, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi cho dịch vụ thiết yếu của người dân.

Thứ tư, lương tăng nhưng thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời sẽ dẫn đến bất cập. Theo kế hoạch, từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện cải cách tiền lương. Dự kiến mức lương bình quân của cán bộ, công chức, viên chức sẽ tăng khá nhiều so với hiện nay.

 “Lương tăng nhưng thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh chưa điều chỉnh kịp thời sẽ gây âu lo cho người lao động, vì lương tăng đồng nghĩa thu nhập tính thuế cũng tăng. Việc không điều chỉnh kịp thời này sẽ ảnh hưởng đến ý nghĩa của việc cải cách tiền lương. Tôi xin kiến nghị Chính phủ sớm trình Luật Thuế thu nhập cá nhân vào tháng 10 năm nay, và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị./.