Tiếp tục khơi nguồn và phát triển du lịch văn hóa vùng Đông Bắc

Trong khuôn khổ các hoạt động Ngày hội văn hóa Đông Bắc Lạng Sơn 2024, ngày 3/11, tại Thành phố Lạng Sơn, UBND tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức Hội thảo Khoa học “Du lịch văn hóa vùng Đông Bắc - khơi nguồn và phát triển”.

Hội thảo nhằm đánh giá kết quả đã làm được, những hạn chế còn tồn tại, đồng thời đề ra những giải pháp để du lịch Đông Bắc phát triển đột phá trong những năm tới.

Đánh giá về tiềm năng và thế mạnh phát triển du lịch ở các tỉnh Đông Bắc, đồng chí Nguyễn Đặng Ân, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Lạng Sơn cho biết: Vùng Đông Bắc bao gồm các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang, Bắc Giang. Các tỉnh này có nhiều điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội cũng như tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch, nhất là du lịch văn hóa lịch sử - cách mạng, du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng, du lịch cộng đồng... Đây là nơi hội tụ, giao thoa văn hóa của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời với các phong tục, tập quán, lễ hội, ẩm thực, nghề thủ công truyền thống đặc sắc.

Nơi đây cũng có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hệ sinh thái đa dạng với những địa danh nổi tiếng như Công viên địa chất Non nước Cao Bằng, Công viên địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang), Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn; hồ Ba Bể (Bắc Kạn), núi Mẫu Sơn (Lạng Sơn), hồ Núi Cốc (Thái Nguyên), Danh thắng quốc gia đặc biệt Na Hang - Lâm Bình (Tuyên Quang), Tây Yên Tử (Bắc Giang)… đã được đánh giá là các điểm đến thú vị, có sức hấp dẫn đối với kh??ch du lịch cả trong nước, quốc tế.

Bên cạnh đó, Vùng Đông Bắc còn có giá trị văn hóa, lịch sử to lớn, gắn với các di tích lịch sử, cách mạng như An toàn khu (ATK) Định Hóa (Thái Nguyên); Chợ Đồn (Bắc Kạn); Tân Trào (Tuyên Quang); quần thể di tích lịch sử Pác Bó, cụm di tích Bác Hồ với chiến dịch biên giới 1950, khu di tích quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo (Cao Bằng); căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn (Lạng Sơn)... Ngoài ra, kh??ch du lịch đến nơi đây có thể tìm hiểu và trải nghiệm cuộc sống cộng đồng địa phương, tìm hiểu phong tục tập quán, thưởng thức các món ăn truyền thống, các làn điệu âm nhạc dân gian, những điệu múa đặc trưng của các bản làng dân tộc thiểu số... kết hợp việc tham quan các thắng cảnh, di tích lịch sử, trải nghiệm cuộc sống trong các bản làng dân tộc, các phiên chợ vùng cao, đồng thời mua sắm các loại đặc sản địa phương...

Với những giá trị đặc sắc về tài nguyên du lịch, trong thời gian qua, với nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch nói chung và xây dựng sản phẩm du lịch nói riêng đã được triển khai, hoạt động du lịch ở các tỉnh vùng Đông Bắc đã có nhiều khởi sắc. Hiện nay, trên địa bàn toàn vùng đã hình thành một số khu, điểm du lịch với các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, đặc biệt là các khu du lịch quốc gia, đó là: Khu du lịch quốc gia Cao nguyên đá Đồng Văn, Khu du lịch quốc gia Tân Trào, Khu du lịch quốc gia hồ Ba Bể, Khu du lịch quốc gia hồ Núi Cốc, Khu du lịch quốc gia Mẫu Sơn… Sự phát triển du lịch ở các tỉnh vùng Đông Bắc đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi địa phương, tạo việc làm và sinh kế cho cộng đồng; đồng thời góp phần phát triển du lịch cả nước.

Tuy nhiên các hoạt động phát triển du lịch ở các tỉnh vùng Đông Bắc trong thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh; sự đóng góp của du lịch trong cơ cấu kinh tế địa phương còn hạn chế, chưa đạt được mục tiêu đề ra. Việc khai thác các giá trị tài nguyên đặc trưng để xây dựng sản phẩm du lịch còn thiếu tầm nhìn tổng thể nên các sản phẩm du lịch còn đơn điệu, trùng lặp, kém hấp dẫn, chưa phát triển rõ nét các sản phẩm du lịch đặc trưng, có thương hiệu của mỗi địa phương và toàn vùng.

Mặt khác, công tác xây dựng sản phẩm du lịch chưa được chú trọng và đầu tư đúng mức, các sản phẩm du lịch chưa dựa trên nhu cầu của kh??ch du lịch nên chưa thực sự hấp dẫn. Chính vì vậy, việc xây dựng định hướng phát triển và hình thành hệ thống sản phẩm du lịch đặc trưng của các tỉnh vùng Đông Bắc trong thời gian tới là hết sức cần thiết, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, khẳng định thương hiệu du lịch và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế của du lịch mỗi địa phương trong vùng.

Phát biểu tham luận tại Hội thảo, đại diện lãnh đạo các địa phương cũng như các chuyên gia, nhà khoa học, quản lý về du lịch đã làm rõ hơn thực trạng phát triển du lịch ở vùng Đông Bắc, đặc biệt các đại biểu tập trung phân tích và kiến nghị những giải pháp nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi nguồn để du lịch vùng Đông Bắc phát triển.

Qua các ý kiến tham luận, hầu hết các đại biểu đều cho rằng: Để du lịch Đông Bắc phát triển, trước tiên phải đẩy mạnh liên kết vùng, xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng chất lượng, hấp dẫn, mang thương hiệu đặc thù của vùng gắn với các di tích văn hóa lịch sử, cách mạng; khai thác các giá trị tài nguyên du lịch độc đáo, đặc sắc, có thế mạnh đặc biệt của vùng… có thể cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ngoài ra cũng cần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch đặc trưng cấp vùng và địa phương nhằm đ??p ứng đa dạng nhu cầu của kh??ch du lịch như: Du lịch tham quan, nghiên cứu sinh thái; du lịch nông nghiệp nông thôn; du lịch cộng đồng; du lịch hội nghị, hội thảo; du lịch vui chơi giải trí, thể thao mạo hiểm; du lịch giáo dục truyền thống cách mạng… Trong đó việc đầu tư, xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng phải đảm bảo tính bền vững, ổn định và lâu dài, có chất lượng và thương hiệu, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước, khu vực và quốc tế.

Bên cạnh việc hình thành và xây dựng những sản phẩm du lịch vùng Đông Bắc, các đại biểu cũng cho rằng để du lịch Đông Bắc có những bước phát triển thần tốc đ??p ứng yêu cầu phát triển kinh tế của các địa phương trong kỷ nguyên mới cần đẩy mạnh xây dựng những sản phẩm du lịch đặc thù, riêng có của mỗi địa phương trên địa bàn để tạo sự độc đáo, hấp dẫn giữ chân du khách khi khám phá vùng đất xinh đẹp này... Tuy nhiên, các sản phẩm độc đáo này phải được đổi mới, sáng tạo phù hợp với thị hiếu của đa dạng các du khách.

Các đại biểu cũng cho rằng để tạo nền tảng cho du lịch các tỉnh Đông Bắc phát triển cần thiết phải đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông và các cơ sở lưu trú…, đây chính là một trong những rào cản lớn nhất và tồn tại cố hữu từ nhiều năm nay cản trở sự phát triển của du lịch vùng Đông Bắc nói riêng và cả nước nói chung.../.